Synonimami słowa „fundament” są terminy takie jak baza, podstawa, podwaliny czy oparcie. Znaczenie powyższych rzeczowników wskazuje na wagę, jaką w kontekście całości stawianej konstrukcji mają jej tytułowe elementy.
Proces wykonywania fundamentów jest szczególnie istotnym etapem wcielania w życie założeń projektu budowli. To na nich spoczywa ciężar konstrukcji i odpowiedzialność za bezpieczeństwo jej użytkowników. Odpowiednie wykonanie prac a także dobór adekwatnej jakości i rodzaju składników zoptymalizuje zakładaną trwałość podstawy i jej obciążenia.
Fundamenty z reguły wykonuje się w sposób monolityczny, tzn. całościowy, a materiałem używanym do realizacji prac jest najczęściej beton. Z uwagi na znaczenie przypisywane podstawie, jego budulcowy składnik musi spełniać określone wymagania. Determinantami wyboru odpowiedniego produktu powinny być przede wszystkim przewidywane obciążenie elementów oraz warunki geotermiczne, w których fundamenty będą użytkowane. Materiał powinny charakteryzować zatem duża odporność na zawilgocenie i ściskanie, a także mrozoodporność i odporność na wysokie temperatury.
Używana mieszanka nie powinna szybko twardnieć, ponieważ zbyt gwałtowna zmiana stanu skupienia może prowadzić do spękania betonu. Z uwagi na powyższe do wykonywania fundamentów zaleca się stosowanie materiału o wolniejszym narastaniu wytrzymałości.
Beton użyty w procesie wylewania fundamentów może być towarowy, czyli przywieziony z wytwórni, lub wytworzony bezpośrednio na placu budowy. Optymalnym wariantem będzie zastosowanie specjalistycznych betonów przeznaczonych do wykonywania fundamentów. Jest to materiał samozagęszczalny o bardzo płynnej konsystencji, występującej jako efekt zastosowania nowoczesnych domieszek polimerowych. Specyfika mieszanki pozwala na równomierne rozprowadzenie betonu w szalunku, bez konieczności wcześniejszego wibrowania materiału. Ponadto gwarantem trwałości konstrukcji są czynniki składające się na charakterystykę produktu, takie jak wodoszczelność i wodoodporność.
Alternatywą fundamentów wykonywanym w sposób monolityczny jest tworzenie konstrukcji w oparciu o cegły lub bloczki betonowe. W przypadku braku odpowiedniej wiedzy umożliwiającej podjęcie decyzji o wyborze najkorzystniejszego wariantu, zaleca się konsultację z doświadczonym producentem.