Poprawne wykonanie fundamentu to pierwszy, kluczowy etap budowy naszych domów. To właśnie podłoże odpowiedzialne jest za konstrukcję całego budynku, dlatego też powinny cechować je trwałość i wytrzymałość. Należyte wykonanie fundamentów zabezpiecza zabudowę przed pękaniem ścian czy wlewaniem się do piwnic wód gruntowych. W parze z precyzją wykonania fundamentów idzie także dobór odpowiednich komponentów. Możliwość modyfikacji efektów procesu stawiania podłoża w przypadku ewentualnych nieprawidłowości jest bardzo ograniczona lub wręcz niemożliwa, dlatego warto znać i stosować zasady wykorzystywane w tworzeniu podstawy konstrukcji.
Typowy dom jednorodzinny wznoszony jest najczęściej w oparciu o dwie techniki. Pierwszą z nich jest tzw. ława fundamentowa- jest to betonowa wylewka wzmacniana zbrojeniami ze stali, osadzona w ramie drewnianej (dawniej zwanej szalunkiem). Drugą techniką jest podmurówka- osadzenie fundamentów na betonowych bloczkach.
W pierwszej kolejności konieczne jest określenie ram przestrzennych projektowanego budynku. W tym celu wyznaczamy w terenie wszystkie osi geometryczne i punkty charakterystyczne konstrukcji. Służą do tego wbijane w ziemię paliki, stanowiące zarys planowanej budowy. Do nich przytwierdzane są wypoziomowane deski. Odległość między nimi wyznaczają mocno napięte druty, służące do wyznaczania wspomnianych już osi. Nie należy zastępować ich żyłkami czy sznurkami, ponieważ tylko drut pozwala na precyzyjne odmierzenie i kontrolę wymiarów na płaszczyźnie roboczej.
Kolejnym etapem jest zdjęcie tzw. humusu- górnej warstwy miękkiej ziemi. Czynność tą możemy wykonać zarówno ręcznie jak i mechanicznie. Jeśli stosujemy drugi z wymienionych wariantów, a podłoże założonego projektu jest obszerne, najlepiej zastosować spycharko-koparkę. Na tak przygotowany grunt nakładamy tzw. warstwy fundamentowe. Są to powierzchnie z tzw. chudego betonu, których zadaniem jest wypoziomowanie terenu oraz wzmocnienia podłoża gruntowego.
Następną czynnością robót budowlanych jest przygotowanie zbrojenia. Najczęściej wykonane jest z czterech prętów stalowych łączonych ze sobą strzemionami. To właśnie one stanowią wzmocnienie podstawy. Przy wykonywaniu tej czynności należy zwrócić uwagę, aby elementy przed złożeniem w ziemi zostały pozbawione wszelkiego typu zanieczyszczeń, takich jak smary oraz farby. Tego typu ostrożność ma na celu profilaktykę rdzewienia metalowych elementów oraz zachowanie jego należytej trwałości. Zakończeniem procesu układania zbrojenia jest sprawdzenie poprawności ich ułożenia względem desek szalunkowych. Jest to ostatnia okazja do kontroli przed wylaniem zaprawy betonowej.
Betonowanie fundamentów wymaga użycia od kilku do kilkunastu metrów sześciennych materiału. Zaleca się, aby czynność tą wykonywać w sposób ciągły. Tuż przed wylaniem podłoża należy zlać wodą całą konstrukcję deskowaną oraz przesmarować ją preparatem adhezyjnym, którego działanie ma na celu umożliwienie bezpiecznego zdemontowania szalunków. Sam proces wylewania zaprawy betonowej jest dość prosty. Kluczowym jest, aby tworzywo nie zawierało powietrza. Gdy rozpocznie się proces wiązania, zaleca się wygładzenie powierzchni zewnętrznej wylewki.
Ostatnim krokiem przy wylewaniu fundamentów jest odpowiednia pielęgnacja betonu. Rodzaj pielęgnacji w dużym stopniu determinują warunki atmosferyczne. Świeżo położony materiał należy zwilżać wodą przez okres 7-14 dni, poczynając od ok. 24 godzin po ukończeniu prac budowlanych. Po pełnym utwardzeniu mieszanki zaleca się izolację przeciwwilgociową. Wykorzystuje się do tego lepik asfaltowy, papę asfaltową lub grubą folię hydroizolacyjną.
Dobrze wykonane fundamenty- choć niewidoczne- gwarantują bezpieczeństwo całej konstrukcji. Po ich ukończeniu możliwe jest realizowanie dalszego etapu prac, których efekt zlokalizowany będzie już nad powierzchnią ziemi.
